JEROEN ALLART

SCHILDERIJEN / PAINTINGS

LANDSCHAPPEN / LANDSCAPES

BLOEMEN / FLOWERS

DIEREN - ANIMALS

COWBOYS

OVER DE KUNSTENAAR / ABOUT THE ARTIST

Jeroen Allart -  geschreven door Anke Roder

Thuis in de tijd 

De jonge Alain-Fournier schreef in 1909: ‘Ik ben van plan een boek te schrijven, gebaseerd op de lijnen van mijn eigen gezicht, iets dat
fundamenteel èn aardig is.’ Het werd zijn roman ‘Le grand Meaulnes’ vertaald als ‘Het grote avontuur’ waarbij een toevallig ontdekt vervallen landhuis een belangrijke hoofdrol speelt in de levensloop van een aantal personen. Over het gebouw ligt een dromerige ongrijpbare sfeer, die symbool staat voor de verloren beelden uit een jeugd. De ruimtes worden nauwkeurig beschreven, een zolder, de rode salon, de Wellington-kamer om elke herinnering te bewaren. ‘Er heerste een diepe stilte in de kamers’.

Een jeugdherinnering

Wij zijn verbonden met de huizen die we bewoonden of bezochten en de momenten dat er intense indrukken waren van licht op de dingen, en de sfeer die de ruimte opriep. Jeroen Allart (1970) was iets jonger dan de jeugdige hoofdpersonen in het boek, maar de betovering van zijn beschrijving is vergelijkbaar. Vrienden van zijn ouders bewoonden een statig herenhuis dat langs de rivier de Lek stond. 
De vloer was geblokt in zwart wit marmer gelegd, zoals we ze op 17e-eeuwse interieurschilderijen van Vermeer wel aantreffen. Alles klopte in het huis, de verfijnde aandacht voor details, inrichting en architectonische maatverhouding en toch stond het op de nominatie voor sloop vanwege dijkverbreding. Het huis werd afgebroken, de dijkverbreding ging bij nader inzien toch maar niet door. Er was geen fysieke mogelijkheid meer om de herinnering te toetsen.

Een kasteel in Rotterdam 

In de recente werken van Jeroen Allart nemen stijlkamers een belangrijke plaats in. De geblokte vloer komt terug in een schilderij waarin we zijn dochter Tessa op de rug zien terwijl ze uit een raam naar een zomers landschap kijkt. Het is een schilderij met een verfijnd koloriet dat ondanks de heldere perspectieflijnen tegen de wetten van het perspectief ingaat. De kleuren op de voorgrond zijn zacht en tonaal in terugwijkende grijzen en pastellen, terwijl het landschap achter het raam de felste en meest in het oog springende kleuren heeft. In deze stijlkamer zien we een samenvoeging van de gang van hun eigen woonhuis in Rotterdam met elementen uit een ruimte van een kasteel in
Frankrijk. De derde ruimte achter het raam biedt een uitzicht naar een landschap met wolken en bomen. Je zou verwachten dat de lichtbron net als in de schilderijen van Vermeer van het raam afkomstig is, maar de schaduwen rondom Tessa lijken van achteren aangelicht. De rok waait licht opzij, het moment is tijdloos en ingetogen, de stilte van de ruimte valt samen met de onbeweeglijke pose in een evenwichtige compositie.

Een nieuwe weg 

Tot 2015 was Allart vooral bekend om zijn sterk vereenvoudigde ‘mooi weer’ landschappen met de kenmerkend lage horizon, de grote formaten cowboys, aaibare dieren zoals de kat, het schaap, de hond of diverse vogelsoorten tegen een achtergrond van een helder en egaal geschilderd hemelsblauw. De toegevoegde onderwerpen werden overzichtelijk en centraal in het vlak geplaatst tegen een monochrome achtergrond en uitgevoerd in een gestileerde stijl. Door zijn schilderwijze, waarbij talloze dunne lagen geschilderd met acrylverf over elkaar gezet werden, ontstond een poederig en mat aanzien met een gladde textuur. Hij had veel succes met deze uit duizenden herkenbare schilderijen, maar het materiaal beperkte hem in de loop der jaren in de ontwikkeling van zijn oeuvre. Hij zocht naar complexere composities en die waren door de veel te snelle droogtijd van acryl niet uitvoerbaar. Elke verandering werd hinderlijk zichtbaar in het beeld, er doemden grenzen op, technische beperkingen, het schilderplezier dreigde te verdwijnen. Er was een aanwijsbaar dieptepunt, het denken over schilderen en hoe nu verder, waarop het atelierraam open stond en vanuit het niets een witte kat vanuit de lichte zomer naar binnen sprong. Dat moment zou van grote betekenis zijn. Hij besloot het roer volledig om te gooien en zich in de woelige baren van de olieverftechniek te begeven. De witte kat werd het model van zijn eerste olieverfschilderij en wees daarmee de weg naar een nieuwe ontwikkeling.

De stijlkamers

Huis Van Gijn in Dordrecht, een 19e-eeuws rijk gedecoreerd monument met een typisch oud-Hollands interieur, figureerde in een aantal schilderijen van recente datum. De voorstellingen zijn vereenvoudigd en gestileerd, zonder de rijke stoffering van een decor met figuranten. Attributen worden aangepast, een glanzend tafeloppervlak weerspiegelt een theeservies met schaduwen die compositorisch mooier verticaal vallen dan op de wijze waarop de schuine schaduwen rond de stoelpoten liggen. En het uitzicht blijkt het uitzicht van zijn eigen Rotterdamse huis te zijn. Ook Huis Sonneveld, dat ligt aan de rand van het Museumpark in Rotterdam, is een echt familiehuis, dat in opdracht van A.H. Sonneveld werd ontworpen volgens de toen geldende mode en volgens de principes van Het Nieuwe Bouwen en het Functionalisme. Aankleding en afwerking staan stil in de tijd, het werd opgeleverd in 1933. Men kan ervaren wat licht en ruimte in een leefomgeving betekenen en hoe ook design en kunstvoorwerpen met aandacht werden toegevoegd. Jeroen Allart ziet interieurs als portretten, ze weerspiegelen de personen die er eens leefden en de verhalen van hun levens. Met zijn schilderijen wil hij de ruimtes bezielen, niet zelden figureren kat Loes of hond Bobbie in deze interieurs, en meteen wordt de kamer huiselijker en gezelliger. Het lijkt of er
weer in geleefd wordt.

Een raam naar de toekomst

In vrijwel alle schilderijen speelt het zonlicht een vervreemdende rol. In ‘Lux’ valt het langs ornamentaal hekwerk van een bovenlicht en werpt een vereenvoudigd schaduwbeeld op de muur. In ‘De salon’ verbindt die ene scherpe lange schaduw van een vleugelpoot via de stut van de openstaande klep de ruimte met het middelste raam en in het schilderij met de witte kat worden de schaduwen fluwelig. We zien een lichtspel waarbij de tussentonen een stemmige balans in de helderheid brengen. Kleur heeft niet-kleur nodig om te kunnen stralen. Soms leren we pas na enige tijd om de betekenis te zien van symbolische gebeurtenissen die een omwenteling in de tijd markeren en dat een perspectief nooit vanzelfsprekend is. Dat het niet de werkelijkheid is, die ertoe doet, maar de interpretatie van die werkelijkheid. Dat de aandacht voor de ruimte en de dingen fundamenteel èn aardig kan zijn, en dat wij het zijn die ons avontuur vorm kunnen geven.

OPLEIDING / EDUCATION

1987 - 1991 Willem de Kooning Academie, Rotterdam, NL

1997 - 1999 Rijksakademie, Amsterdam, NL

COLLECTIES / COLLECTIONS (selected)